Birmańscy amputanci wojenni otrzymują darmowe protezy drukowane w 3D dzięki grupie z siedzibą w Tajlandii

MAE SOT, Tajlandia — Rankiem, kiedy został postrzelony w styczniu 2024 roku, 31-letni żołnierz rebeliantów Pan Pan był w drodze po pakiet posiłkowy od członków administracyjnych swojej grupy oporu, Batalionu Białego Tygrysa.  

Była godzina 7 rano, wcześnie i cicho — zbyt wcześnie, jak pomyślał birmański żołnierz z linii frontu, aby zadawać sobie trud zakładania kasku, idąc wzdłuż Autostrady Azjatyckiej w gminie Kawkareik w Myanmarze.

To wtedy kula snajperska, rykoszetująca od pobliskiej cegły, przebiła prawe ucho żołnierza rebeliantów i wyszła prosto przez jego nos.  

Niewiele pamięta z tego, co było potem. 

Aby go uratować, lekarze usunęli dużą część jego czaszki i mózgu po prawej stronie, pozostawiając go ślepym na jedno oko i z głębokim, miękkim wgłębieniem w głowie. Stał się niezwykle wrażliwy — każdy przypadkowy uraz mógł okazać się śmiertelny. 

Przez ostatnie półtora roku pan Pan żył ostrożnie. Spał tylko na lewym boku, nieustannie chroniąc głowę przed uszkodzeniem. 

Ale teraz bezpłatna, wykonana na zamówienie, drukowana w 3D osłona czaszki, dostarczona przez organizację non-profit Burma Children Medical Fund (BCMF), oferuje panu Panowi dodatkową warstwę ochrony. 

Pod jego niepozorną czarną czapką osłona — przymocowana rzepem — leży wygodnie na jego zapadniętej czaszce. 

"Teraz nie muszę się martwić, że mogę znowu upaść" — powiedział.  

Konflikt w Myanmarze tworzy więcej osób, które przeżyły, jak pan Pan, rannych i potrzebujących długoterminowego, specjalistycznego wsparcia medycznego.  

Rosnąca liczba ofiar  

Powszechny opór rozprzestrzenił się w całym kraju po tym, jak wojsko siłą przejęło władzę w 2021 roku, a cywilechwycili za broń, aby oprzeć się brutalnej kampanii reżimu. Wojsko odwetowało nalotami lotniczymi i masowymi aresztowaniami, uciszając głosy przeciwników śmiertelną siłą.

Co najmniej 6000 cywilów zostało zabitych przez wojsko Myanmaru w ciągu ostatnich czterech lat, według Stowarzyszenia Pomocy dla Więźniów Politycznych, tajlandzkiej grupy praw człowieka założonej przez birmańskich byłych więźniów politycznych żyjących na wygnaniu.

W 2023 roku kraj odnotował najwyższą na świecie liczbę nowych rocznych ofiar, z ponad 1000 zgonów spowodowanych przeciwpiechotnymi minami lądowymi i niewybuchami wojennymi, jak wykazał raport Landmine Monitor Report 2024. 

Osoby, które przeżyły, stoją w obliczu druzgocących długoterminowych konsekwencji: oparzeń, amputacji i innych obrażeń zmieniających życie. Zapotrzebowanie na specjalistyczną opiekę i protezy gwałtownie wzrosło.

Drukowanie nadziei z plastiku  

Aby pomóc zaspokoić to rosnące zapotrzebowanie na protezy, BCMF zwraca się ku nieprawdopodobnym rozwiązaniom: filamentom plastikowym i drukarkom 3D. 

Założona w 2006 roku, aby pomóc dzieciom wzdłuż granicy tajsko-birmańskiej w dostępie do skomplikowanych operacji, BCMF później rozszerzyła swoje usługi, aby wspierać inne grupy wrażliwe. 

W 2019 roku założycielka Kanchana Thornton spotkała chłopca z wadą wrodzoną, która uniemożliwiała mu samodzielne chodzenie. Był za młody, aby przejść amputację kończyny potrzebną do dopasowania protez. 

Zdeterminowana, aby pomóc, badania doprowadziły panią Thornton do filmu dokumentalnego o mężczyźnie, który drukuje protezy kończyn w 3D w swoim garażu. 

Zainspirowana, skontaktowała się z nim, a on zapewnił ją, że druk 3D jest łatwy — wymaga tylko drukarki i bezpłatnego oprogramowania na początek.

Z 10 000 AUD (8491 SGD) finansowania początkowego od darczyńcy, BCMF uruchomiła swoje laboratorium druku 3D z dwiema drukarkami.

Obecnie posiada sześć maszyn i wyprodukowała bezpłatne drukowane w 3D protezy dla 150 pacjentów, z których niektórzy otrzymali wiele urządzeń medycznych. 

W 2025 roku główny technik i były pielęgniarz kliniczny Aung Tin Tun pomógł wyprodukować 40 unikalnych urządzeń pomocniczych dla pacjentów.  

Obejmują one projekty od "prostych", które można wyprodukować w ciągu czterech do sześciu godzin, jak kosmetyczne protezy dłoni, po funkcjonalne kończyny, które mogą składać się z ponad 100 części i wymagać całego dnia drukowania.  

Ostatnio pan Tun wyprodukował protezę ramienia powyżej łokcia wyposażoną w sprężyny i silikonowe podkładki chwytne, aby 28-letni pacjent Thar Ki mógł chwycić kierownicę swojego motocykla.  

Trzy lata temu były żołnierz rebeliantów testował granaty ręczne, gdy granat nieoczekiwanie eksplodował w jego prawej ręce.  

"Po wypadku czułem, że nie mogę już nic robić" — powiedział pan Ki.  

Teraz, dzięki swojemu drukowanemu w 3D ramieniu, może znowu jeździć na motocyklu.

W typowym szpitalu pan Ki musiałby zapłacić ponad 40 000 bahtów (1605 SGD) za protezę, którą otrzymał — jest to wysoka cena dla migrantów takich jak on, którzy zwykle są bezrobotni lub opłacani poniżej oficjalnej płacy minimalnej w Tajlandii wynoszącej 352 bahty (14,13 SGD). 

Podczas gdy koszt produkcji typowej drukowanej w 3D protezy ramienia wynosi średnio około 100 USD (129,36 SGD), BCMF pokrywa koszt w całości dla migrantów.

Pani Thornton powiedziała, że BCMF wydaje około 30 000 USD (38 800 SGD) rocznie na utrzymanie laboratorium druku 3D w ruchu.

Jakość bez kosztów dla pacjentów 

Pomimo tego, że są bezpłatne, protezy przechodzą rygorystyczne testy przed przekazaniem pacjentom.  

Używając projektów open-source znalezionych w Internecie, zespół pana Tuna "remiksuje" i dostosowuje każdą część do zeskanowanych pomiarów pacjenta w oprogramowaniu do druku 3D. 

Struny i sprężyny są następnie testowane pod kątem napięcia, aby dostosować chwyt do naturalnego ruchu dłoni. 

"Jeśli projekt nie jest dobry, nie damy go odbiorcom" — powiedział pan Tun. 

Chociaż sztuczną kończynę można wydrukować w ciągu 24 godzin, proces nie zawsze przebiega płynnie. Czasami dysze drukarki się zatykają, nagłe przerwy w dostawie prądu zatrzymują produkcję, a prototypy zawodzą. Każdy błąd oznacza stracony czas, materiały i pieniądze. 

Mimo to mówi, że jest to warte zachodu. 

"Dla mnie to tylko bardzo mały wkład. Ale dla pacjentów jest to bardzo istotne w ich codziennym życiu" — powiedział. 

Uczenie się w pracy

Ze względu na niszowy charakter pracy, większość zespołu w BCMF nie posiada formalnej wiedzy specjalistycznej z zakresu inżynierii biomedycznej czy druku 3D. 

Pan Tun, na przykład, miał tylko trzy tygodnie praktycznego doświadczenia w tajskim szpitalu, aby nauczyć się o druku 3D. Tradycyjni protetycy zazwyczaj szkolą się latami.

"Czasami mamy pomysł na konkretny projekt, ale nie możemy w pełni wykorzystać oprogramowania" — powiedział. "Wciąż uczę się każdego dnia." 

Aby wypełnić tę lukę, BCMF sprowadza zewnętrznych ekspertów i stażystów z kanadyjskiego Queen's University, którzy pomagają w oprogramowaniu i produkcji. 

Ciężar, którego plastikowe kończyny nie mogą udźwignąć 

Dr Trevor Binedell, główny protetyk w singapurskim szpitalu Tan Tock Seng, powiedział, że pomimo obietnic, urządzenia drukowane w 3D są generalnie mniej solidne i regulowane niż tradycyjne opcje. 

Używane materiały, takie jak termoplastyczny poliuretan — powszechnie stosowany w produkcji podeszew butów i węży — nie są wystarczająco trwałe, aby wytrzymać ludzką wagę, co sprawia, że BCMF obecnie nie jest w stanie wytwarzać protetycznych nóg. 

Pacjenci z amputacjami kończyn dolnych muszą znaleźć oparcie w tradycyjnej jednostce produkcji protez w słynnej Klinice Mae Tao (MTC).  

Zlokalizowane zaledwie w krótkiej odległości spaceru na terenie kompleksu MTC, oba działy często współpracują, aby lepiej służyć pacjentom. Czasami BCMF drukuje w 3D części protetyczne na prośbę drugiego działu.

Tradycyjne metody odlewu i formowania zajmują technikom do pięciu dni na wykonanie nogi, ale proces odlewania zapewnia pacjentom lepsze dopasowanie i kontrolę, powiedział dr Binedell.  

"Chociaż technologia (druku 3D) jest obiecująca, wciąż potrzebuje czasu, aby dojrzeć, zanim będzie mogła konsekwentnie spełniać wymagania aplikacji kończyn dolnych" — dodał. 

Pole do poprawy

Chociaż bezpłatne protezy pomogły pacjentom stać się bardziej pewnymi siebie w codziennym życiu, komfort i waga pozostają wyzwaniem.  

Pan Pan żartuje, że jeśli będzie nosił swoją osłonę czaszki zbyt długo, może zacząć przechylać się na jedną stronę. 

Jeśli chodzi o pana Ki, używa swojego protetycznego ramienia tylko podczas jazdy na motocyklu, ponieważ uważa, że jest zbyt ciężkie do codziennego noszenia — szacuje, że waży około kilograma.  

"Nie mogę się naprawdę skarżyć, ponieważ jest bezpłatne i doceniam pomoc" — powiedział. "Ale jeśli zrobią lżejsze, może będę go częściej używał." 

Technologia druku 3D może nie być doskonała — ale dla osób, które przeżyły w Mae Sot, takich jak pan Ki i pan Pan, ma ogromne znaczenie. – Rappler.com