Tương lai hai mặt: Đưa fintech lên chuỗi | Ý kiến

Trong nhiều năm, Crypto đã hứa hẹn dân chủ hóa tài chính, cung cấp dịch vụ ngân hàng cho những người chưa được tiếp cận, làm cho tài chính trở nên bao quát hơn. Nhưng nếu thành thật mà nói, lời hứa đó phần lớn vẫn chỉ là lý thuyết. Công nghệ Blockchain đã cách mạng hóa việc thanh toán và quyền sở hữu, nhưng phần lớn thế giới vẫn sử dụng ngân hàng, đầu tư và giao dịch trong các hệ thống như trước đây. Sự phân chia giữa nền kinh tế crypto và thị trường vốn vẫn tồn tại, và điều này không phải vì thiếu sự quan tâm mà là do thiếu một cây cầu nối.

Cây cầu đó đang bắt đầu hình thành. Chúng ta đang bước vào kỷ nguyên nơi fintech gặp gỡ blockchain — nơi tài chính lên chuỗi. Câu hỏi không phải là liệu sự hội tụ này có xảy ra hay không, mà là như thế nào. Và liệu nó có thực sự làm cho thị trường vốn dễ tiếp cận hơn hay chỉ đơn giản là tái tạo những bất bình đẳng của họ dưới một lá cờ kỹ thuật số mới.

Lời hứa: Thị trường vốn không có người gác cổng

Logic cơ bản của blockchain phù hợp với những gì fintech đã theo đuổi trong nhiều thập kỷ: hiệu quả, minh bạch và khả năng tiếp cận. Đưa thị trường vốn lên chuỗi, về lý thuyết, có thể mang lại cả ba yếu tố cùng một lúc.

Tokenization của tài sản thực cho phép mọi thứ từ trái phiếu đến bất động sản được phân mảnh và giao dịch dễ dàng như các token kỹ thuật số. Việc thanh toán có thể trở nên tức thì. Lưu ký có thể được đơn giản hóa. Tuân thủ, nếu được xây dựng đúng cách, có thể trở thành có thể lập trình.

Đối với người dùng bán lẻ, điều này có thể có nghĩa là sự tham gia thực sự vào các thị trường trước đây đã đóng cửa với họ: tiếp cận tín dụng, lợi nhuận và tài sản đa dạng mà không cần trung gian lấy đi phần lớn lợi nhuận. Đối với các tổ chức, điều này có thể có nghĩa là giảm chi phí, tính thanh khoản toàn cầu và các sản phẩm tài chính có thể kết hợp được thanh toán trong vài giây thay vì vài ngày.

Đó là giấc mơ: một thị trường vốn mở, minh bạch, có thể lập trình chạy trên nền tảng blockchain nhưng nói ngôn ngữ của tài chính.

Áp dụng bán lẻ: Tiếp cận mà không có hỗn loạn

Nhưng khả năng tiếp cận không chỉ là về công nghệ — mà còn về trải nghiệm. Đối với hầu hết người dùng bán lẻ, tài chính đã được số hóa thông qua các ứng dụng fintech như Revolut, Robinhood hoặc Cash App. Bước nhảy vọt tiếp theo không phải là làm cho các nền tảng này "kỹ thuật số hơn", mà là làm cho chúng có khả năng tương tác tự nhiên với cơ sở hạ tầng blockchain, cho phép người dùng di chuyển liền mạch giữa fiat và tài sản on-chain mà không cần hiểu về phí gas, cụm từ khoá hoặc ID chuỗi.

Đây là nơi fintech có một khởi đầu thuận lợi. Nó đã làm chủ UX như là niềm tin. Người dùng không quan tâm đến cơ sở dữ liệu nào giữ tiền của họ; họ quan tâm đến việc xem số dư của mình, nhấp một lần và biết rằng nó hoạt động. Dữ liệu cho thấy 73% người dùng chuyển đổi ngân hàng để có trải nghiệm người dùng tốt hơn, trong khi UX của crypto đang trong cuộc khủng hoảng sâu sắc.

Đưa fintech lên chuỗi phải bảo tồn hợp đồng tâm lý đó. Quá trình onboarding cần phải vô hình. Sự rõ ràng về quy định cần phải nhìn thấy được. Khi người dùng trung bình có thể mua trái phiếu kho bạc được token hóa từ ứng dụng fintech thông thường của họ, xem lợi nhuận tích lũy một cách minh bạch và tin tưởng rằng các biện pháp bảo vệ nhà đầu tư tương tự áp dụng như trong thị trường truyền thống — đó là khi việc áp dụng on-chain sẽ không còn là đầu cơ nữa. Nó sẽ trở thành thói quen.

Áp dụng tổ chức: Cuộc cách mạng thầm lặng

Trong khi đó, các tổ chức đã chuyển từ hoài nghi sang thử nghiệm thận trọng. Quỹ token hóa của BlackRock, mạng Onyx của JPMorgan và quỹ blockchain của Franklin Templeton là những dấu hiệu ban đầu của một sự chuyển dịch rộng lớn hơn: những động cơ tài chính lớn nhất thế giới đang âm thầm thử nghiệm xem có bao nhiêu hoạt động của họ có thể được đưa lên chuỗi mà không gặp phản ứng dữ dội về quy định hoặc rủi ro hoạt động.

Đối với họ, sức hấp dẫn không phải là ý thức hệ. Đó là hiệu quả. Cơ sở hạ tầng Blockchain có thể giảm chi phí đối chiếu, cải thiện tốc độ thanh toán và mở khóa các mô hình thanh khoản mới. Nhưng các tổ chức không di chuyển vì lý tưởng; họ di chuyển vì sự tuân thủ và lợi nhuận.

Để đưa fintech hoàn toàn lên chuỗi, các tổ chức cần đảm bảo rằng lợi ích của TradFi — khung pháp lý rõ ràng, lưu ký mạnh mẽ và cơ chế khắc phục — không biến mất trong quá trình chuyển đổi. Đó là con dao hai lưỡi thực sự của khả năng tiếp cận.

Những công cụ giúp tài chính trở nên cởi mở hơn có thể làm cho nó trở nên mong manh hơn nếu được triển khai mà không có rào chắn bảo vệ.

Con dao hai lưỡi: Quy định và công nghệ

Làm cho thị trường vốn dễ tiếp cận hơn đòi hỏi phải đi trên dây giữa hai mệnh lệnh: quy định và công nghệ.

Một bên là quy định: bộ máy chậm chạp nhưng cần thiết đảm bảo niềm tin. Không có nó, không tổ chức nào sẽ chuyển đổi lên chuỗi, và không người dùng bán lẻ nào sẽ mạo hiểm tiền tiết kiệm của họ ở đó. Tài sản được token hóa cần có tình trạng pháp lý. Hợp đồng thông minh cần khả năng thực thi. Stablecoin cần sự rõ ràng về bảo đảm.

Mặt khác là công nghệ: sự đổi mới làm cho quá trình chuyển đổi đáng giá. Nếu cơ sở hạ tầng on-chain chỉ đơn giản là sao chép bộ máy quan liêu của TradFi với nhiều thuật ngữ chuyên môn hơn, lời hứa về khả năng tiếp cận sẽ chết trong giấy tờ tuân thủ.

Mục tiêu là cân bằng: quy định bảo vệ mà không làm nghẹt thở, và công nghệ giải phóng mà không gây mất ổn định.

Đây là lý do tại sao các kiến trúc lai — kết hợp tính minh bạch on-chain với kiểm soát off-chain — đang thu hút sự chú ý. Tương lai không phải là vô chính phủ phi tập trung; đó là quy định có thể lập trình. Tuân thủ được tích hợp vào mã. Hệ thống nhận dạng bảo vệ quyền riêng tư trong khi đáp ứng KYC. Tính thanh khoản có thể lưu chuyển tự do nhưng trong các chu vi xác định.

Rào cản thực sự không phải là mã — mà là văn hóa

Quá trình chuyển đổi khó khăn nhất sẽ không phải là kỹ thuật. Đó sẽ là văn hóa. Tài chính luôn hoạt động dựa trên niềm tin, và niềm tin được xây dựng trên thói quen. Đối với các nhà quản lý, blockchain vẫn cảm thấy xa lạ, rủi ro và không thể kiểm soát. Đối với những người xây dựng bản địa crypto, quy định vẫn cảm thấy như một mối đe dọa đối với đổi mới. Cả hai bên đều sai.

Khả năng tiếp cận thực sự sẽ đến không phải khi chúng ta bãi bỏ TradFi, mà khi chúng ta tích hợp nó, khi fintech, blockchain và quy định ngừng cạnh tranh tường thuật và bắt đầu hình thành một tường thuật chung. 

Nó sẽ cần những loại hình đối tác mới: giữa ngân hàng và giao thức, kiểm toán viên và oracle, nhà quản lý và nhà phát triển. Nó sẽ cần ngôn ngữ mà cả người dùng bán lẻ và nhà hoạch định chính sách có thể hiểu. Và nó sẽ cần sự khiêm tốn từ tất cả các bên, bởi vì không ai có bản đồ đầy đủ của quá trình chuyển đổi này.

Tương lai là on-chain, nhưng không phải 'crypto'

Sự tiến hóa tiếp theo của fintech sẽ không phải là "crypto-fied." Nó sẽ là on-chain — minh bạch, có khả năng tương tác và có thể kết hợp — nhưng được xây dựng để phục vụ nhu cầu của con người và tổ chức, không phải meme hoặc chu kỳ hype.

Tương lai này sẽ không giống như mùa hè DeFi. Nó sẽ giống như ngân hàng của bạn, nhà môi giới của bạn và ví của bạn âm thầm hợp nhất thành một giao diện liền mạch nơi giá trị di chuyển không ma sát qua các lớp tài sản và khu vực pháp lý.

Khi điều đó xảy ra, sự phân biệt giữa fintech và crypto sẽ tan biến. Chúng ta sẽ đơn giản gọi nó là tài chính một lần nữa — được xây dựng lại, tái cấu trúc và chạy on-chain.

Cuối cùng, đưa fintech lên chuỗi không chỉ là một nâng cấp kỹ thuật. Đó là một nâng cấp triết học. Đó là về việc mở rộng khả năng tiếp cận mà không mất niềm tin, đổi mới mà không từ bỏ quy định, và hiện đại hóa thị trường vốn mà không xóa bỏ nhu cầu an ninh của con người.

Sự cân bằng đó — giữa sự cởi mở và trật tự — sẽ quyết định liệu kỷ nguyên tài chính tiếp theo này có thực hiện lời hứa của nó hay lặp lại những loại trừ tương tự trên một blockchain sáng bóng hơn.